बाळंतपण हा बाईचा दुसरा जन्म असतो असं म्हणतात. त्याची सुरुवात ग र्भधारणेपासूनच होते. कारण ग र्भधारणा ही अत्यंत गुंतागुंतीची प्रक्रिया आहे. काही स्त्रिया कोणत्याही अडथळ्याशिवाय ग र्भवती राहतात, तर काही स्त्रियांना महिनोन महिने आपल्या ओ -व्हु-लेशन पिरियेडवर नजर ठेवावी लागते. परंतु ग र्भधारणेसाठी केवळ स्त्रियांचं श-रीर कारणीभूत नसून पुरुषांच्या शु -क्रा-णूचाही त्यात सहभाग असतो.
पुरुषातील शु -क्रा-णू स्त्रीच्या शरीरात किती काळ जि-वंत राहू शकतात यामुळेही ग र्भधारणेवर फरक पडत असतो. प्र -ज-नन प्रक्रिया पुरुषाच्या स्ख -लनाने सुरू होते. वी -र्य-पतनाच्या वेळी लाखो शु -क्रा-णू स्त्रीच्या यो – नीमध्ये प्रवेश करतात. तिथून शु -क्रा-णू थेट स्त्रीबी-जापर्यंत पोहोचत नाहीत. या प्रवासात अनेक ‘चेक पो-स्ट’ आहेत. ते सर्व पार करावे लागतात. स्त्रियांच्या शरीराचा विचार करता प्र -ज-ननाच्या मार्गात अनेक ‘चेक पॉईंट’ आहेत.
शु -क्रा-णूंना ग र्भधारणेच्या ठिकाणी जाण्यासाठी त्या सर्वांमधून जाणं आवश्यक आहे, जे प्रवेशाच्या ठिकाणापासून खूप लांब आहे,” उत्क्रां-तीवादी जी वशास्त्रज्ञ क्रि-स्टीन स्पष्ट करतात. असं म्हणतात की पुरुषाच्या हृदयाच्या प्रत्येक ठोक्याला १००० पुरुष बी-जं तयार होतात. आणि त्यातलं एकच ग र्भधारणेसाठी पुरेसं असतं! लैं -गि-क सं -बंधा दरम्यान पुरुषांच्या वी -र्यातून लाखो-करोडो शु -क्रा-णू (पुरुष बी-जं) बाहेर येत असतात.
परंतु, त्यातील अगदी एक-दोन शु -क्रा-णूच असे असतात की जे स्त्री बी-जामध्ये शिरतात आणि फलित ग-र्भ तयार होतो. बहुतांशी लोकांना शु -क्रा-णूंबद्दल अत्यल्प माहिती असते. परंतु शु -क्रा-णूशी निगडित अशा अनेक गोष्टी असतात की ज्याची माहिती प्रत्येक स्त्री-पुरुषास असणे आवश्यक आहे. बहुतेक स्त्रियांच्या शरीरात ग र्भाशय, बी-जवाहिन्या आणि बी-जको-ष असतात. मुलगी जन्माला येते तेव्हा तिच्या बी-जको-षामध्ये अनेक स्त्री बीजं असतात.
वयात येण्याच्या काळात बी-जको-षातली बीजं परिपक्व किंवा तयार व्हायला सुरुवात होते. आणि त्यानंतर दर पा-ळी चक्रामध्ये (साधारणपणे २२ ते ३५ दिवसाचे एक चक्र) एक स्त्रीबी-ज पूर्ण तयार होऊन बी जकोषातून बाहेर येते व बी -जवाहिन्यांमध्ये जाते. या प्रक्रियेला ओ -व्हु-लेशन म्हणतात. बी जवाहिनीमध्ये हे बी-ज १२-२४ तास जि-वंत असते. त्या काळात पुरुष बी-जाशी संपर्क आला तर तिथे त्यांचं मी-लन होऊन ग र्भधारणा होऊ शकते.
मात्र पुरुष बी-ज न आल्यास हे बी-ज तिथेच विरघळून जाते. ओ -व्हु-लेशनच्या दरम्यान हे बी-ज फक्त ३-५ दिवसच जि-वंत राहू शकते. अमेरिकन प्रे -ग्नें-सी असोसिएशनचे असे म्हणणे आहे की, शु -क्रा-णूंस जर अनुकूल परिस्थिती मिळाली तर ते अधिक काळ जि-वंत राहू शकतात. त्यासाठी ती जागा उष्ण आणि आर्द्र असावी लागते. ओ-व्हू-लेशनच्या काळात शरीरातील तापमान वाढते.
हा -र्मो-न्समध्ये बदल होत असतात. या काळात स्त्री यो -नी आणि ग र्भाशय हे उष्ण आणि आ-र्द्र असते, त्यामुळे त्या दरम्यान स्त्रियांच्या शरीरात शु -क्रा-णू अधिक काळ जि-वंत राहतात. यात स-र्विकल फ्लू-इड कमी झालं तर शु -क्रा-णू लवकर नष्ट होतात. शु -क्रा-णू स्वतःहून फॅ-लोपियन ट्यू-बच्या टोकापर्यंत पोहोचू शकत नाहीत. ते इतके बलवान नसतात. फॅ-लोपियन ट्यू-बच्या टोकाल फलन होतं. शु -क्रा-णूंच्या पे-शीची शेपटी पुढे-मागे फिरत असते.
त्यांची शक्ती शु -क्रा-णूंच्या पुढे जाण्याच्या शक्तीपेक्षा दहापट जास्त आहे. “शु -क्रा-णू पेशी पोहत नाहीत. ग र्भाशयाच्या आकुंचनाने ते पुढे ढकलले जातात. या संपूर्ण प्रक्रियेत थोडंसं पोहणं असतं. ते जसे पोहतात तसतसे ते बी -जांडाच्या जवळ जातात,” ब्रिसन यांनी स्पष्ट केलं. दुसरीकडे, ग -र्भा-शयात फॅ-लो-पियन ट्यूबमधील स्राव शु -क्रा-णूंच्या पे-शींच्या हालचालींचं नियमन करतात. ते त्यांना प्रोत्साहन देऊ शकतात किंवा रोखू शकतात.
शु -क्रा-णूंची संख्याः एका स्ख-लनात अंदाजे २८० मिलियन इतके शु -क्रा-णू असतात. शु -क्रा-णूंची संख्या आणि प्र -ज-नन क्षमताः पुरुषांमधील शु -क्रा-णूंची संख्या १० मि-लियनपेक्षा कमी झाल्यास , प्र -ज-नन क्षमता कमी होते. नॅशनल इंफ-र्टि-लिटी असोसिएशनने सांगितल्याप्रमाणे शु -क्रा-णूंची संख्या ४० मि-लियन आणि ३०० मि-लियन यांच्या दरम्यान असल्यास पुरुष सामान्य श्रेणीमध्ये येतो.
शु -क्रा-णू तयार होण्यासाठी लागणारा काळः पुरुषांच्या बी -जको-षामध्ये दररोज शु -क्रा-णू तयार होत असतात. परंतु प्रत्येक शु -क्रा-णूस परिपक्व आणि प्र -ज-न-नासाठी पूर्णपणे तयार होण्यासाठी जवळपास ४६ ते ७२ दिवसांचा कालावधी लागतो. सक्षम शु -क्रा-णू पुरुषाच्या बी-जको-षातून बाहेर पडणारे सर्वच शु -क्रा-णू हे पूर्णतः निरो-गी नसतात.
त्यातील ९० टक्के शु -क्रा णू हे नष्ट होतात. याचा अर्थ त्या पुरुषामध्ये काही क-मतरता आहे असा होत नाही. ही सामान्य बाब आहे. ज्यावेळेस शु -क्रा-णू बी-जाच्या दिशेने जात असतात, तेव्हा वेगाने पुढे सरकणाऱ्या शु -क्रा-णूंमध्ये काही मागेच राहतात आणि त्यातील जे अधिक सक्षम असतात तेच पुढे बीजापर्यंत पोहोचू शकतात.
