आयुर्वेदाप्रमाणे मनुष्य 113 वर्ष जि वंत राहतो. तसेच हिं दू ध र्मात मनुष्याच्या जी वनाचे 100 वर्ष चार भागात विभाजित केले आहे. 25-25 वर्षात विभाजित या चार भागांना चार आश्रमात वाटले आहे, ब्र ह्मचर्य, गृ हस्थ, वानप्रस्थ आणि सं न्यास. बाल्य आणि किशोरा वस्थामध्ये व्यक्ती गुरुकुलमध्ये दीक्षा ग्रहण करून शि क्षा अर्जित करायचा. यौ वनामध्ये तो गृहस्थ आश्रमाचे कर्तव्य निवर्हन करायचा.
प्रौढावस्थेत तो भौतिक वस्तू आणि व्यक्तींचा मो ह त्यागून आपले जी वन स-माज आणि ध- र्माप्रती समर्पित करायचा. वानप्रस्थ अर्थातच घरात राहूनच ब्र-ह्मचर्य व्रत पाळणे, सं-यम ठेवणे, मुलांना शिक्षण देणे, आणि हळू-हळू आपली जबाबदारी मुलांना सोपवून बाहेर निघून जाणे. आणि शेवटी वृ द्धावस्थेत सं-न्यस्त होऊन सर्व त्याग करून सं-न्यासीप्रमाणे जगणे.
यात सर्वात पहिला आश्रम आहे ब्रह्मचर्य आश्रम, ज्याला साधारणपणे वयाच्या पहिले 25 वर्षापर्यंत मानले आहे. वयाच्या 25 वर्षापर्यंत व्यक्तीने ब्रह्मचर्याचे पालन करावे. ब्रह्मचर्य याचा पहिला अर्थ सं- भो-गच्या शक्तीचे संचय. दुसरा अर्थ शि क्षा आणि भक्तीचे संचय आणि तिसरा अर्थ ब्रह्माच्या मार्गावर चालणे. अर्थात केवळ सं चय आणि सं चय करणे, काहीही खर्च न करणे.
हिं दू ध र्मानुसार जन्मापासून वयाच्या 7 वर्षापर्यंत व्यक्ती आपल्या आई-वडिलाजवळ राहतो नंतर विद्याआरंभ संस्कार पार पडतं. या दरम्यान तो 25 वर्षापर्यंत एखाद्या श्रेष्ठ गुरुच्या आश्रमात राहून शिक्षा, विद्या आणि भक्तीचा अभ्यास करतो. वरील सांगितल्याप्रमाणे ब्रह्मचर्य पालन केल्याने वी- र्य, शिक्षा, विद्या आणि भक्तीचा संचय होतो. या सं चयामुळे व्यक्ती गृहस्थ जीवन पुष्ट आणि यशस्वी बनवतो.
म्हणूनच वयाच्या 25 वर्षापर्यंत व्यक्तीला आपली शा रीरिक आणि मा नसिक क्ष मता वाढवायला हवी कारण या दरम्यानच योग्य विकास होतो. व्यक्तीच्या श रीरात अधिकश्या बदल आणि विकास वयाच्या 25 वर्षापर्यंत होऊन जातो. जर या दरम्यान व्यक्तीने आपली शक्ती बरबाद केली तर त्याचा गृहस्थ जी वनाला अनेक प्रकाराच्या रो ग आणि शोकाला सामोरा जावं लागतं.
चिकित्सा विज्ञानाप्रमाणे वयाच्या 25 वर्षापर्यंत श रीरात वी- र्य आणि र क्त कणांचा विकास जलद गतीने होतो, त्या दरम्यान याला श रीरात सं चित करणे आ रोग्यासाठी उत्तम आहे. याने शरीर निरो गी राहतं. ब्रह्मचर्य हे अध्यात्मिक मार्गावरील प्रगतीचे उत्तम आणि शुद्ध साधन आहे. अज्ञानामुळे ब्रह्मचर्य नसलेली स्थिती कायम आहे. हे ज्ञानींच्या दृष्टीकोनातून समजून घेतल्यावर अब्रा माचार्याची अवस्था थांबते.
याशिवाय व्या वहारिक दृष्टीकोनातून मन, बुद्धी आणि वाणी आरामदायक ठेवण्यासाठी जी वनात ब्रह्मचर्य असणे आवश्यक आहे. आयुर्वेदाचेही हेच मत आहे. केवळ सहा महिने ब्रह्मचर्याचे पालन केल्यास त्यालाही त्याच्या मनोबलात, वाणी श क्तीत आणि श रीर शक्तीमध्ये अद्भूत बदल जाणवेल. ब्रह्मचर्य पाळणे हा भारतीय परंपरेचा अविभाज्य भाग आहे. केवळ संन्याशांनीच त्याचे पालन केले असे नाही.
त्यापेक्षा स्त्री-पुरुष गृहस्थ जी वनात राहूनही वेळोवेळी ब्रह्मचर्य पाळून याचा लाभ घेऊ शकतात. ब्रह्मचर्याचा अर्थ सामान्यतः स्त्री-पुरुष सं बं धांपासून दूर राहणे असा गृहीत धरला जातो. तर सत्य हे आहे की नाते सं बंधात असतानाही ब्रह्मचर्य पाळता येते. खाणे-पिणे आणि नाते सं बं धांचे नियम अंगीकारून कोणीही ब्रह्मचर्य पाळू शकतो आणि त्याचा लाभ घेऊ शकतो.
सौंदर्य वाढवणे:- असे मानले जाते की ब्रह्मचर्य पाळल्याने महिला असो वा पुरुष, त्यांचे सौंदर्य वाढते. प्राचीन काळी लोक घरगुती जी वन जगत असतानाही ब्रह्मचर्याचे नियम पाळत होते, त्यामुळेच ते दीर्घकाळ तरुण आणि उत्साही राहिले. दीर्घायुष्य मिळवा:- ब्रह्मचर्याचे पालन केल्याने शा रीरिक शक्ती वाढते, त्वचेत चमक येते. श रीराची रो गांशी ल ढण्याची क्षमता वाढते.
हंगामी आ जार लवकर त्रा स देत नाहीत. तसेच ब्रह्मचर्य पाळणारे लोक दीर्घायुष्य जगतात, अशीही धारणा आहे. व्यवसायात लाभ:- जे लोक ब्रह्मचर्य पाळतात किंवा त्याचे नियम पाळतात ते त्यांच्या व्यावसायिक जी वनातही चांगले काम करतात. त्याच्या श रीरात सदैव ऊर्जा राहते आणि मन प्रसन्न राहते. आपला दृष्टिकोन व्यक्त करण्याची कला आपोआप विकसित होऊ लागते.
मा नसिक आ रोग्यासाठी फा यदेशीर:- असे मानले जाते की जे लोक ब्रह्मचर्य पा ळतात ते मा नसिक दृष्ट्या खूप मजबूत असतात. जी वनातील चढ-उतार त्यांना मा नसिक दृष्ट्या तोडण्यास सक्षम नाहीत. त्यांचे मन मजबूत असते आणि भित्रापणा त्यांच्यापासून दूर राहतो. नै राश्य, नै राश्या सारखे आ जार त्यांच्यावर लवकर परिणाम करत नाहीत.
सा माजिक जी वनाचे फा यदे:- असे म्हणतात की जे लोक ब्रह्मचर्य पाळतात त्यांचे सा माजिक जी वन खूप चांगले असते. याचे कारण त्याचे प्रभावी व्यक्तिमत्व आणि इतरांबद्दल सहानुभूतीची भावना आहे. रा ग, म त्सर, द्वेष या भावना त्यांच्या मनात नसतात आणि ते सर्व प्रेमाने भेटतात. यामुळे त्यांचे सा माजिक जी वन खूप चांगले आहे. ही माहिती तुम्हाला आवडली असल्यास आमचे पेज फॉ लो करा, ला ईक करा आणि शे अर करायला विसरू नका.
