महाभारत व रामायण हे प्राचीन भारतातील प्रसिद्ध असे ग्रंथ आहेत. ज्यातील विविध पात्र अजरामर झाली, यासोबतच विविध मालिका तसेच चित्रपटांमधून देखील महाभारत व रामायण दाखविण्याचा प्रयत्न केला आजही बऱ्याच लोकांना यातील गुढ रहस्य अजूनही माहित नाही. आज आपण महाभारत या ग्रंथातील असाच एक गोपनीय प्रसंग यावर विवेचन व माहिती पाहणार आहोत.
तो प्रसंग म्हणजे द्रोपदी पाच पांडवांची कशाप्रकारे पत्नी बनली व तिने आपला पत्नीध र्म कशाप्रकारे निभावला. द्रोपदी ही पांचाल राज्याचे राजे द्रुपद यांची मुलगी होती. द्रौपदीला आणखीही काही नावे होती. बरेच वेळा असा गैरसमज करून घेतला जातो की द्रौपदीचा पाच पांडवांशी विवाह झाला, म्हणून तिला पांचाली म्हणतात.
खरे तर ती पांचाल राज्याची राजकन्या म्हणून तिला पांचाली म्हटले जात असे. यज्ञातून उत्पन्न झाली म्हणून तिला याज्ञसेनी, कल्‍याणी असेही देखील म्हटले जाई. द्रौपदी जेव्हा उपवर झाली तेव्हा सम्राट द्रुपदाने कृष्णाच्याच सल्ल्याने तिच्या वि वाहासाठी एक पण आयोजित केला होता.
छताला लावलेल्या माशाचे प्रतिबिंब जमिनीवर पाण्याने भरलेल्या कुंडात पडेल, अशी व्यवस्था केली गेली होती. पाण्यातील माशाचे प्रतिबिंब पाहून जो कुणी माशाचा डोळा नेम धरून फो डेल, त्यालाच द्रौपदी वरेल, असा तो पण होता. अर्जुनाने हा पण जिंकला होता. द्रौपदीला घरी आणल्यावर अर्जुनाने आपल्या (कुंती) आईला घराबाहेर उभे राहून भिक्षा आणल्याचे सांगितले.
कुंतीने नेहमीच्या सवयीप्रमाणे भिक्षा ‘सर्व भावंडांनी वाटून घ्या’ असे म्हटले. आईच्या या आदेशानंतर पाचही भाऊ गोंधळले, पण कुंतीने द्रौपदीला पाहिले तेव्हा ती स्वतःच आश्चर्यचकित झाली आणि मी काय बोललो याचा विचार करू लागली. व्यथित होऊन त्यांनी आपला पुत्र ध र्मराजा युधिष्ठिराला मार्ग काढण्यास सांगितले.
जेणेकरुन द्रौपदीला कोणतेही संकट येऊ नये आणि माझ्या तोंडून निघालेले शब्द खोटे नसावेत. युधिष्ठिरही हा प्रश्न सोडवू शकला नाही आणि हार मानली. राजा द्रुपदाला हे कळताच तोही अस्वस्थ झाला. त्याचा उल्लेख त्यांनी सभेत बसलेल्या भगवान श्रीकृष्ण आणि महर्षी व्यासांना केला यावर महर्षी व्यासांनी त्यांना सांगितले की भगवान शंकरांनी द्रौपदीला तिच्या पूर्वजन्मात असे वरदान दिले होते.
भगवान शंकराच्या याच वरदानामुळे ही स मस्या निर्माण झाली आहे. महर्षी व्यासांच्या समजूतीवरून राजा द्रुपदाने आपली कन्या द्रौपदी हिचा विवाह पाच पांडवांशी करण्यास तयार केले. म्हणून यानंतर तिचा पहिला वि वाह ज्येष्ठ युधिष्ठिराशी झाला आणि त्या रात्री द्रौपदीने युधिष्ठिरासह खोलीत आपल्या पत्नीचा ध र्म केला. दुसर्‍या दिवशी द्रौपदीचा विवाह भीमाशी झाला.
आणि त्या रात्री द्रौपदीने भीमासोबत तिचा विवाह केला. त्याचप्रमाणे दुसऱ्या दिवशी अर्जुन, नकुल आणि नंतर सहदेव यांच्याशी द्रौपदीचा विवाह झाला आणि या तिघांसह द्रौपदीने प्रत्येक दिवशी आपल्या पत्नीचा ध र्म केला. विचार करण्यासारखी गोष्ट म्हणजे एका पतीसोबत पत्नी ध र्म पाळल्यानंतर तिने दुसऱ्या पतीसोबत पत्नी ध र्म कसा पाळला असेल?
यामागेही शिवाचे वरदान होते. जेव्हा भगवान शिवाने द्रौपदीला पाच पती होण्याचे वरदान दिले होते, तेव्हा त्यांना हे देखील माहित होते की एका पतीसोबत पत्नी ध र्म केल्यावर हा ध र्म इतर पतींसोबत करणे अशक्य आहे. म्हणूनच त्यानी द्रौपदीला हे वरदान देखील दिले की तिला दररोज कौ-मा-र्य प्राप्त होईल.
द्रौपदीला तिचे पाच पती फक्त कौ मा र्य भावातच मिळाले होते, जेव्हा द्रौपदीला मुलगा हवा होता तेव्हा भगवान श्रीकृष्णाने तिला दरवर्षी फक्त एका पांडवासोबत वेळ घालवण्याचा सल्ला दिला. तसेच, जेव्हा तो त्याच्या खोलीत पांडवांपैकी एक असतो तेव्हा इतर कोणत्याही पांडवांनी त्याच्या खोलीत प्रवेश करू नये असा नियम देखील घातला होता
